Πως να επιλέξετε φακό κεφαλής

Ο φακός κεφαλής είναι ένα απαραίτητο αξεσουάρ στο κάμπινγκ που θα σας λύσει τα χέρια αν προσπαθήσετε να στήσετε τη σκηνή σας το βράδυ ή αν θελήσετε να μετακινηθείτε μέσα στο σκοτάδι. Είναι επίσης απαραίτητος για το νυχτερινό τρέξιμο, για μια νυχτερινή πεζοπορία ή απλά για χρήση στο σπίτι αν ψάχνετε να βρείτε κάτι στο σκοτεινό σας πατάρι. Αν είστε από τους φίλους της κατασκήνωσης θα έχετε διαπιστώσει σίγουρα ότι ο φακός κεφαλής είναι από τα πιο απαραίτητα είδη camping.

Εκτός από την άνεση που παρέχει ένας φακός κεφαλής, αυξάνει και το βαθμό ασφάλειας της εκδρομής σας. Με έναν φακό κεφαλής μπορείτε να λειτουργήσετε κανονικά με τα δυο σας χέρια. Σκεφτείτε μια έκτακτη περίπτωση όπου χρειάζεται να βοηθήσετε κάποιον που έχει χτυπήσει ή κάτι πιο απλό όπως να βγάλετε ένα αγκάθι από το πόδι σας, να κουβαλήσετε ξύλα στο σκοτάδι, να ανεβείτε ή να σκαρφαλώσετε κάπου. Δεν είναι λοιπόν μόνο η άνεση, αλλά και η ασφάλεια που παρέχει ένας φακός κεφαλής.

Οι σύγχρονοι φακοί κεφαλής (για παράδειγμα οι φακοί Nitecore) χρησιμοποιούν αποκλειστικά πλέον λάμπες LED οι οποίες είναι ανθεκτικές και αρκετά οικονομικές στην κατανάλωση ενέργειας. Υπάρχουν πλέον μόνο λίγοι εξειδικευμένοι φακοί που χρησιμοποιούν ακόμα λάμπες αλογόνου και όχι LED. Αν θέλετε να ξεφύγετε από τον ηλεκτρικό φωτισμό υπάρχουν φυσικά και οι παραδοσιακές λάμπες θυέλλης οι οποίες λειτουργούν με παραφινέλαιο και επομένως είναι ιδανικές όταν υπάρχει διακοπή ρεύματος.

Όπως αναφέρουμε σε κάθε αντίστοιχο άρθρο "Πως να επιλέξετε..." το σημαντικό πριν από κάθε αγορά είναι να αναρωτηθείτε (και να απαντήσετε ειλικρινά στον εαυτό σας!) για ποια χρήση θέλετε το φακό κεφαλής και πόσο συχνά θα τον χρησιμοποιείτε. Θα χρησιμοποιήσετε τον φακό σας για να στήσετε τη σκηνή σας το βράδυ, για ένα μαγείρεμα έξω από τη σκηνή και για απλές δραστηριότητες στο camping; Τον θέλετε για βραδινό τρέξιμο ή ποδηλασία; Στην τελευταία περίπτωση, για παράδειγμα, οι προδιαγραφές είναι πιο απαιτητικές.

Η απάντηση λοιπόν σε αυτό το ερώτημα θα σας οδηγήσει αυτόματα στα χαρακτηριστικά του φακού που πρέπει να ψάξετε και τελικά στη βέλτιστη δυνατή επιλογή. Αν επομένως σκέφτεστε "τι φακό να αγοράσω;", τότε ο παρακάτω οδηγός μπορεί να σας φανεί χρήσιμος.

Επαναφορτιζόμενος Φακός Κεφαλής Led Nitecore NU50 | www.lightgear.gr

Διαβάστε παρακάτω τα κυριότερα χαρακτηριστικά των φακών κεφαλής:

1. Τύπος φωτεινής δέσμης

Ευρεία: χρήσιμη για υπαίθριες δραστηριότητες και διάβασμα. Αυτός ο τύπος δέσμης συνήθως δεν φτάνει σε μεγάλες αποστάσεις. Το φως διαχέεται σε μεγάλο εύρος με αποτέλεσμα να χάνει την ισχύ του και να δημιουργεί έναν απαλό διαχέον φωτισμό.

Στενή: χρήσιμη για να βλέπετε σε μεγαλύτερες αποστάσεις ή για να ακολουθήσετε ένα μονοπάτι στο σκοτάδι. Το φως σε αυτή την περίπτωση δημιουργεί μια στενή φωτεινή δέσμη με την οποία μπορείτε να σημαδέψετε το σημείο που θέλετε.

Συνδυασμός ευρείας / στενής: αρκετοί φακοί κεφαλής διαθέτουν και τις 2 δυνατότητες και είναι πιο ευέλικτοι στη χρήση.

2. Φωτεινότητα (Lumens)

Τα lumens είναι ένας δείκτης της συνολικής ποσότητας φωτός που εκπέμπεται προς κάθε κατεύθυνση από μια πηγή. Όσο πιο πολλά lumens εκπέμπει μια φωτεινή πηγή, τόσο περισσότερη ενέργεια καταναλώνει.

Άρα όσο περισσότερα τα lumens τόσο εντονότερο το φως;  Στις περισσότερες περιπτώσεις ναι, αλλά όχι πάντα. Η ένταση του φωτός εξαρτάται και από το κατά πόσο ο φακός κεφαλής κατορθώνει να εστιάσει και να κατευθύνει το φως σε συγκεκριμένο σημείο.

Επίσης, η κάθε εταιρία κάνει τις δικές της μετρήσεις, η καθεμία κάτω από διαφορετικές συνθήκες και έτσι μερικές φορές είναι πιο δύσκολο να βγάλει κανείς συμπέρασμα. Για παράδειγμα, υπάρχουν φακοί στην αγορά που ισχυρίζονται ότι αποδίδουν 1000, 2000 ή ακόμα και 5000 lumens. Η απίστευτη αυτή φωτεινότητα είναι παρόμοια με τους προβολείς ενός αεροπλάνου! Καλύτερα να είστε επιφυλακτικοί όταν βλέπετε τέτοια νούμερα.

3. Ένταση φωτός (Κεριά)

Τα κεριά ή candela, είναι η μονάδα που μετρά την ένταση του φωτός σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Με απλά λόγια μετράει πόσο «σφιχτή» ή εστιασμένη είναι μια δέσμη φωτός. Μια δέσμη φακού μπορεί να έχει πολλά κεριά αν είναι εστιασμένη και φωτίζει συγκεντρωμένα προς μία κατεύθυνση, ενώ αντίθετα, εάν το φως εξαπλωθεί πιο διάχυτα, θα έχει χαμηλότερα κεριά.

Τα πολλά κεριά είναι σημαντικά σε περιπτώσεις που η κατεύθυνση του φωτός είναι απαραίτητη, όπως στην περίπτωση των προβολέων και των φακών. Εάν χρειάζεστε μια δέσμη που μοιάζει με προβολέα για φωτισμό μεγάλης εμβέλειας, τα περισσότερα κεριά είναι σημαντικά. Εάν όμως χρειάζεστε ένα φακό για εργασίες σε κοντινή απόσταση, τα πολλά κεριά δεν είναι τόσο απαραίτητα. Επίσης σκεφτείτε και τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας του φακού: τα πολλά κεριά καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια και η μπαταρία τελειώνει πιο γρήγορα.

4. Ακτίνα δέσμης

Η βασική λειτουργία ενός φακού κεφαλής είναι να κατευθύνει το φως σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Οι φακοί κεφαλής υφίστανται δοκιμές για να προσδιοριστεί η απόσταση (σε μέτρα) στην οποία μπορούν να εκπέμψουν. Έτσι, ενώ τα lumens σας δείχνουν πόσο έντονο είναι το φως του φακού και τα κεριά σας δείχνουν πόσο εστιασμένη είναι η δέσμη, η ακτίνα δέσμης σας δείχνει πόσο μακριά φτάνει αυτή.

5. Χρόνος λειτουργίας

Για να προσδιοριστεί ο μέγιστος χρόνος λειτουργίας ενός φακού κεφαλής, οι κατασκευαστές υπολογίζουν το χρόνο που ο φακός εκπέμπει στα 2 μέτρα αξιοποιήσιμο φως (δηλαδή φως ισοδύναμο με αυτό της πανσέληνου).

Αν πρόκειται να χρησιμοποιείτε τον φακό αρκετή ώρα κάθε μέρα, επιλέξτε κάποιον φακό με επαναφορτιζόμενες μπαταρίες (είτε ΑΑ, ΑΑΑ είτε ενσωματωμένες λιθίου που φορτίζουν μέσω USB).

Συνηθίστε να ανάβετε τον φακό σας στην ελάχιστη δυνατή φωτεινότητα που σας επιτρέπει να κάνετε με ασφάλεια την δραστηριότητα σας. Συνηθίστε δηλαδή να μην ανάβετε το φακό στο φουλ, όταν αυτό δεν είναι αναγκαίο. Με αυτόν τον τρόπο εξοικονομείτε ενέργεια και ενοχλείτε λιγότερο το περιβάλλον γύρω σας (ανθρώπους και ζώα).

6. Βάρος

Οι περισσότεροι φακοί κεφαλής μαζί με τις μπαταρίες τους ζυγίζουν λιγότερο από 150-200 γραμμάρια. Μεγαλύτερο βάρος αρχίζει και γίνεται αισθητό στο κεφάλι και κουράζει. Συνήθως οι βαρύτεροι φακοί έχουν μεγαλύτερη μπαταρία, δηλαδή μεγαλύτερο χρόνο λειτουργίας. 

7. Λειτουργίες φωτισμού

Οι περισσότεροι φακοί κεφαλής διαθέτουν τουλάχιστον 2 λειτουργίες φωτισμού: μία ισχυρή και μία οικονομική. Άλλα μοντέλα μπορεί να παρέχουν και 3 ή περισσότερες λειτουργίες. Αυτές είναι:

Flash (ή Strobe): είναι το γρήγορο on-off του φακού, χρήσιμο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Low (ή Economy): είναι η οικονομική λειτουργία που χρησιμοποιείται για απλές υπαίθριες δραστηριότητες ή για να ακολουθήσετε ένα εύκολο μονοπάτι τη νύχτα.

High (ή Max): είναι η μέγιστη δυνατότητα φωτισμού του φακού. Πολύ χρήσιμη σε περίπτωση που χρειάζεστε περισσότερο φως.

Boost (ή Zoom): υπάρχει σε λίγα μοντέλα και δημιουργεί μια πολύ έντονη φωτεινή δέσμη - χρήσιμη όταν θέλετε να φωτίσετε έντονα και εστιασμένα σε συγκεκριμένο σημείο (π.χ. τα κλαδιά ενός δέντρου). Αυτή η λειτουργία έχει το μειονέκτημα ότι καταναλώνει πολλή ενέργεια. Η λειτουργία αυτή συνήθως διακόπτεται αυτόματα μετά από μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά για να αποφεύγεται η υπερθέρμανση του φακού.

8. Πρόσθετα χαρακτηριστικά

8.1 Λειτουργία σταθερής φωτεινότητας

Οι φακοί που διαθέτουν αυτή τη λειτουργία προσφέρουν σταθερή φωτεινότητα για όλη τη διάρκεια ζωής των μπαταριών, χωρίς η ένταση του φωτός να μειώνεται καθώς εξαντλούνται οι μπαταρίες. Γι’αυτό και η συγκεκριμένη λειτουργία είναι αρκετά δημοφιλής. Στα αγγλικά η λειτουργία αυτή λέγεται regulated circuit, regulated output ή πιο απλά regulated.

Ωστόσο αυτοί οι φακοί έχουν ένα μειονέκτημα: μπορεί να σβήσουν απότομα και χωρίς προειδοποίηση όταν οι μπαταρίες τους εξαντληθούν, αναγκάζοντάς σας να ψάχνετε για μπαταρίες στο σκοτάδι.

8.2 Λειτουργία κόκκινου φωτισμού

Πολλοί φακοί κεφαλής διαθέτουν λειτουργία κόκκινου φωτισμού. Επειδή το κόκκινο, σε αντίθεση με το λευκό φως, δεν προκαλεί συστολή της κόρης του ματιού, αυτή η λειτουργία είναι πιο ξεκούραστη για βραδινή χρήση. Για παράδειγμα, αν θέλετε να διαβάσετε κάτι ή να δείτε το χάρτη το βράδυ.

Είναι μια λειτουργία που διευκολύνει πολύ σε εξειδικευμένες εργασίες όπως για παράδειγμα όταν οι πιλότοι ή οι στρατιωτικοί θέλουν να δουν γρήγορα το checklist ή το χάρτη τους το βράδυ χωρίς να επηρεαστεί η όρασή τους.

8.3 Αδιαβροχοποίηση

Υπάρχουν διάφορα επίπεδα αδιαβροχοποίησης στους φακούς κεφαλής: απλή αντίσταση σε σταγονίδια νερού, βαθμός προστασίας ΙΡΧ4, ΙΡΧ6 (για χρήση ακόμα και σε καταρρακτώδη βροχή), ΙΡΧ7 (βύθιση μέχρι το 1 μέτρο) ή ΙΡΧ 8 (βύθιση μέχρι τα 2 μέτρα). Για τις εκδρομές στο βουνό, όπου ο καιρός είναι απρόβλεπτος, μια αδιαβροχοποίηση τουλάχιστον IPX4 είναι μάλλον απαραίτητη.

8.4 Μηχανισμός ανάκλησης

Ο μηχανισμός ανάκλησης δίνει τη δυνατότητα να προσαρμόσετε το φακό ψηλότερα ή χαμηλότερα και να τον στρέψετε στη γωνία που θέλετε. Αυτό είναι πολύ χρήσιμο αν για παράδειγμα διαβάζετε με τη χρήση φακού κεφαλής ή κάνετε μια συγκεκριμένη εργασία (π.χ. ψήνετε στο bbq, αλλάζετε μια πρίζα κλπ). Συνήθως ο φακός ασφαλίζει σε μια συγκεκριμένη γωνία κάνοντας έναν χαρακτηριστικό ήχο "κλικ".

8.5 Ασφάλεια On/off

Ορισμένοι φακοί κεφαλής διαθέτουν κάποια ασφάλεια στο διακόπτη on/off για να αποφευχθεί η περίπτωση να ανάψουν κατά λάθος μέσα στο σακίδιο ή την τσάντα σας. Έτσι, ακόμα και αν πατηθεί ο διακόπτης κατά λάθος, ο φακός δεν θα ενεργοποιηθεί και οι μπαταρίες δεν θα αδειάσουν.

8.6 Μπαταρίες

Oι φακοί κεφαλής που λειτουργούν με μπαταρίες λιθίου αποτελούν καλή επιλογή για κρύο καιρό, αφού αποδίδουν καλύτερα σε σχέση με τις αλκαλικές σε χαμηλές θερμοκρασίες. Στις ίδιες συνθήκες αποδίδουν καλά και οι κλασικές επαναφορτιζόμενες μπαταρίες (NiMH). Αν επομένως "συχνάζετε" σε υψηλά υψόμετρα και σας αρέσει το χειμερινό camping, καλύτερα προτιμήστε μπαταρίες λιθίου.

Οι περισσότεροι φακοί πλέον έχουν ενσωματωμένες επαναφορτιζόμενες μπαταρίες που φορτίζουν μέσω καλωδίου USB-C. Έτσι μπορείτε να φορτίσετε το φακό σας από ένα powerbank, από τον αναπτήρα του αυτοκινήτου σας, από το laptop, από ένα φωτοβολταϊκό κ.λπ.

Σημείωση: επειδή οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες τείνουν να αποφορτίζονται όταν δεν χρησιμοποιούνται για αρκετό καιρό, είναι συνετό να έχετε μαζί σας και αλκαλικές ως backup. Αυτό όμως μόνο στην περίπτωση που ο φακός σας δέχεται και τα 2 είδη μπαταριών.

8.7 Εξωτερικό battery pack

Κάποιοι ισχυροί φακοί κεφαλής που λειτουργούν με τουλάχιστον 4 μπαταρίες διαθέτουν εξωτερικό battery pack που συνδέεται με το φακό μέσω ενός μικρού καλωδίου. Ο φακός στην περίπτωση αυτή βρίσκεται μπροστά στο μέτωπο και οι μπαταρίες στο πίσω μέρος του κεφαλιού. Αυτό το χαρακτηριστικό εξασφαλίζει καλύτερη κατανομή του βάρους του φακού σε ολόκληρο το κεφάλι και όχι μόνο στο μέτωπο. Ωστόσο μπορεί να κάνει το φακό λίγο δύσχρηστο, καθώς είναι πιο ογκώδης και πιο βαρύς.

Επίσης κάποια μοντέλα διαθέτουν επιπλέον ιμάντες (συχνά αποσπώμενους) για μεγαλύτερη σταθερότητα.

Τι φακό κεφαλής προτιμάτε εσείς; Ξεχάσαμε κάτι να αναφέρουμε; Θα χαρούμε πολύ να δούμε τα σχόλιά σας παρακάτω.

Μετάφραση και προσαρμογή από το www.rei.com.